Năng lượng sinh khối thường được gắn liền với nền kinh tế cacbon thấp hay nền kinh t
ế hydro, bảo vệ môi trường sinh thái, phát triển nông nghiệp, xóa đói, giảm nghèo, làm cho đất nước xanh hơn, sạch hơn. Việt Nam là nước nông nghiệp, nguồn chất thải sinh khối dồi dào, hiện lượng chất thải sinh khối này đang bị đốt bỏ gây ô nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe. Việc nghiên cứu phát triển nguồn vật liệu và năng lượng sinh khối, tạo ra những dạng năng lượng, vật liệu sạch, rẻ góp phần bảo đảm an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường chính là một hướng đi tất yếu.
Khí hóa nhiên liệu sinh khối là phương pháp chuyển hóa các vật liệu sinh khối (chứa C) thành CO và Hydro thông qua các phản ứng với oxy và hơi nước ở nhiệt độ cao trong môi trường hiếm khí. Công nghệ này sử dụng được khí tổng hợp ở nhiệt độ cao hơn và hiệu quả hơn so với việc đốt trực tiếp. Quá trình đốt ở nhiệt độ cao (vùng khí thứ cấp) đến 1700 độ, loại bỏ những thành phần ăn mòn như Cl, K,… hoặc các chất độc hại như dioxin và furan để tạo thành sản phẩm khí sạch; làm giảm phát thải các chất SOx, NOx và các hạt vật chất so với đốt trực tiếp.
Nhằm tận dụng nguồn nhiên liệu sinh khối giá rẻ này, công nghệ khí hóa sẽ chiết xuất ra khí gas không muội, khi cháy tạo ra ngọn lửa màu xanh, sử dụng hiệu quả và rất an toàn. Mỗi một tấn vỏ trấu sản sinh ra năng lượng tương đương với 378 lít dầu hỏa hoặc 415 lít xăng, dễ dàng cung cấp đủ nhiên liệu cho một hộ gia đình ở Việt Nam trong một năm. Lượng khí đó cũng có thể sử dụng cho các hoạt động thương mại lớn hơn như rang, sấy hạt cà phê, sơ chế mì ăn liền, sấy chè, nung gốm,… Bên cạnh đó, với tiềm năng to lớn về năng lượng sinh khối của Việt Nam, việc chuẩn bị nguyên liệu (nén viên, cuộn, phơi khô,…) để khai thác cũng có thể trở thành ngành công nghiệp phụ trợ, tạo thêm công ăn việc làm cho các địa phương, làng nghề.
Sử dụng công nghệ khí hóa làm bếp dân sinh, người dân được sử dụng gas giá rẻ và có thể bán biochar để có thu nhập. Các ngành công nghiệp cần nhiệt năng không yêu cầu công suất lớn như: Sấy chè, sấy gốm, rang hạt cà phê, cấp nhiệt cho các lò hơi,… đều có thể ứng dụng công nghệ này. Mô hình sơ chế nông sản và nguyên liệu bám sát nguồn nhiên liệu sinh khối chính là phụ phẩm của nông sản đó (vỏ hạt cà phê cho sơ chế cà phê,…) cũng rất thích hợp với công nghệ khí hóa. Sử dụng biochar như nguồn phân cải tạo đất hiệu quả, an toàn với môi trường.
Hiện nay, trên quy mô toàn cầu, sinh khối là nguồn năng lượng lớn thứ 4, chiếm khoảng 14 – 15% tổng năng lượng tiêu thụ của thế giới. Ở các nước đang phát triển, sinh khối thường là nguồn năng lượng lớn nhất, đóng góp khoảng 35% trong tổng cung cấp năng lượng.
Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển mạnh về kinh tế, cùng với đó, nhu cầu về năng lượng tăng nhanh. Trong khi đó, những nguồn năng lượng hóa thạch đang ngày càng cạn kiệt, từ năm 2015, Việt Nam sẽ trở thành nước nhập khẩu năng lượng. Việc khai thác năng lượng tái tạo có ý nghĩa quan trọng cả về kinh tế, xã hội an ninh năng lượng và phát triển bền vững, nâng cao giá trị gia tăng cho một số ngành nông nghiệp, tạo công ăn việc làm thông qua ngành công nghiệp phụ trợ cho năng lượng sinh khối, cũng như công nghiệp sản xuất nhiên liệu sinh khối.
( Theo Tạp chí Công thương)