Nguồn: Liên minh Bếp sạch Toàn cầu và ENERGIA – 26/2/2016 – Tin tức Liên minh

Tháng 9 năm trước, 139 quốc gia thành viên Liên hiệp quốc đã thống nhất bộ các mục tiêu toàn cầu đầy tham vọng mới. Các mục tiêu phát triển bền vững mới đánh dấu bước đáng kể hướng tới xử lý nghèo đói, bất bình đẳng, và biến đổi khí hậu cho 15 năm tới. Những tham vọng này cũng phải được phản ánh chính xác trong khung chặt chẽ các chỉ số để theo dõi tiến độ, thông báo thực hiện, và bảo đảm trách nhiệm.
Theo tiến độ tiếp tục thiết lập khung công việc mới, ngày càng nhiều tổ chức nhất trí đưa vấn đề năng lượng nấu ăn và các vấn đề liên quan khác vào khung công việc này một cách dứt khoát và chính xác. Các tổ chức trên, do Liên minh Bếp sạch Toàn cầu (Liên minh) và Mạng lưới Quốc tế về Giới và Năng lượng Bền vững ENERGIA dẫn đầu, đang đưa các chuyên gia lĩnh vực nấu ăn sạch vào làm việc để bảo đảm các lãnh đạo, đặc biệt là các thành viên Nhóm Chuyên gia Liên cơ quan về Các chỉ số SDG và Ủy ban Thống kê Liên hiệp quốc, sẽ đưa vào khung các chỉ số mạnh về ô nhiễm không khí, các công việc không được trả lương, và năng lượng hộ gia đình.
Việc thúc đẩy lựa chọn bếp ăn và nhiên liệu sạch và hiệu quả là rất cấp bách để kết thúc vấn nạn nghèo đói năng lượng. Việc tiếp cận ngày càng tăng với bếp ăn và nhiên liệu sạch và hiệu quả còn bảo đảm những lợi ích lâu dài và toàn bộ trong các lĩnh vực xóa nghèo, an ninh lương thực, sức khỏe và đời sống, giáo dục, bình đẳng giới, tăng trưởng kinh tế, giảm bất bình đẳng, các đô thị bền vững, bảo vệ môi trường, và giảm thiểu biến đổi khí hậu. Vấn đề cấp bách của vấn đề năng lượng nấu ăn không những phải được đặt ưu tiên trong thực hiện Chương trình nghị sự, mà còn phải được phản ánh trong khung chỉ số để có được các dữ liệu tốt nhất và nêu lên những hành động can thiệp hiệu quả nhất.
Phối hợp với các đối tác và dựa trên những suy xét phạm vi rộng, Liên minh và ENERGIA đưa ra các khuyến nghị về chỉ số theo Các mục tiêu Phát triển Bền vững (SDG) 3, 5, và 7 và các số liệu đầu vào này đã giúp hình thành bản dự thảo khung chỉ số hiện nay. Chúng tôi hỗ trợ các chỉ số về ô nhiễm không khí, các công việc không được trả lương, và nấu ăn sạch hiện đang nằm trong dự thảo khung và được phân loại “Xanh” , trên cơ sở đồng thuận chung và được thiết lập kỹ lưỡng. Điều cấp bách là những chỉ số này phải nằm trong khung đo lường SDG và sự tăng cường liên tục các cách tiếp cận năng lượng và giảm ô nhiễm không khí phải được duy trì ưu tiên trong suốt quá trình thực hiện SDG.
Chỉ số ô nhiễm không khí theo SDG 3 về sức khỏe:
Mục tiêu
|
Chỉ số
|
Phân loại
|
3.9 Vào năm 2030, giảm số tử vong và bệnh tật từ các hóa chất độc hại và ô nhiễm không khí, nước và đất một cách bền vững.
|
Tỉ lệ tử vong do ô nhiễm khí trong nhà và ô nhiễm không khí môi trường
|
Xanh (lục)
|
Liên minh và ENERGIA hỗ trợ mạnh mẽ việc đưa chỉ số này vào khung. Việc này cũng được WHO và nhiều quốc gia thành viên hỗ trợ. Điều quan trọng là ô nhiễm khí trong nhà và ô nhiễm không khí môi trường được đo riêng biệt và cùng nhau để hiểu các tác động của ô nhiễm không khí tại nhiều nơi trên thế giới. Việc đo lường chỉ số này sẽ giúp bảo đảm các chiến lược thực hiện SDG mang lại tác động chuyển biến cho sức khỏe và biến đổi khí hậu.
Chỉ số làm việc không được trả lương theo SDG 5 về giới và nâng cao năng lực phụ nữ:
Mục tiêu
|
Chỉ số
|
Phân loại
|
5.4 Nhận thức và đánh giá các công việc nội trợ và chăm sóc gia đình không được trả lương thông qua việc cung cấp các dịch vụ công, cơ sở hạ tầng và các chính sách bảo trợ xã hội và nâng cao trách nhiệm chia sẻ trong các hộ dân và gia đình như một vấn đề đáng trân trọng của quốc gia.
|
Phần trăm thời gian dành cho các công việc nội trợ và chăm sóc gia đình không được trả lương, theo giới tính, độ tuổi và khu vực
|
Xanh (lục)
|
Việc xử lý các công việc không được trả lương là một bước quan trọng tiến đến giảm giờ làm các công việc vất vả cực nhọc mà mọi người, phần lớn là phụ nữ và các thiếu nữ, phải dành để thu nhặt các tài nguyên tự nhiên mà họ phụ thuộc vào, trong đó có củi. Liên minh và ENERGIA hỗ trợ việc đưa chỉ số này vào khung công việc và hối thúc các bên liên quan thực hiện hành động toàn diện để bảo đảm các nỗ lực phát triển làm giảm các công việc không được trả lương và tạo điều kiện tham gia đầy đủ về cơ hội cho mọi người, đặc biệt qua việc phát triển các cách tiếp cận năng lượng.
Chỉ số nấu ăn sạch theo SDG7 về tiếp cận năng lượng:
Mục tiêu
|
Chỉ số
|
Phân loại
|
7.1 Vào năm 2030, bảo đảm toàn thế giới tiếp cận với các dịch vụ có thể chi trả, đáng tin cậy và hiện đại
|
Phân trăm dân số tin tưởng căn bản vào công nghệ và các nhiên liệu sạch
|
Xanh (lục)
|
Liên minh và ENERGIA hỗ trợ việc đưa chỉ số này vào khung và yêu cầu bổ sung cụm từ “dành cho các công việc nấu ăn, sưởi ấm, và thắp sáng” để đảm bảo rõ ràng hơn. Gần nửa dân số thế giới đang sống trong nghèo đói năng lượng. Nghèo đói năng lượng đang không những ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống và các cơ hội của họ, mà còn cản trở tăng trưởng kinh tế, bền vững môi trường, sức khỏe cộng đồng, và bình đẳng giới. Nói cách khác, sự tăng cường tiếp cận năng lượng sạch và bền vững sẽ tạo các ảnh hưởng tích cực đến mọi lĩnh vực trên. Điều quan trọng là phải đo lường toàn diện các nhu cầu năng lượng hộ gia đình chứ không chỉ riêng điện năng. Chỉ số này sẽ giúp mô tả sự cần thiết phải tăng cường tiếp cận năng lượng và thể hiện những nỗ lực thực hiện. Việc phát triển chỉ số này được WHO dẫn đầu trong một quá trình dựa trên đồng thuận với cam kết rộng rãi.
Phân mục
Liên minh và ENERGIA đang hỗ trợ thúc đẩy các chỉ số trên trong bản dự thảo khung chỉ số và hối thúc các bên liên quan bảo đảm các chỉ số đó được đưa vào và được ưu tiên trong suốt quá trình đo lường, thực hiện, và tổng kết. Hiện tại bản dự thảo cho thấy rằng các chỉ số trên “cần được phân loại, một cách thích hợp, về thu nhập, giới tích, độ tuổi, chủng tộc, dân tộc, tình trạng nhập cư, tình trạng tàn tật và vị trí địa lý, hoặc các đặc điểm khác, theo Các nguyên tắc Cơ bản của Thống kê Chính thức”.
Để hiểu đầy đủ về thực trạng và cơ sở hợp lý đằng sau những chỉ số này, chúng tôi khuyến nghị các bạn đọc tài liệu cập nhật tình hình về các chỉ sô SDG của chúng tôi.
Liên minh và ENEGIA hối thúc Nhóm Chuyên gia Liên cơ quan về Các chỉ số SDG và Ủy ban Thống kê Liên hiệp quốc bảo đảm đưa các chỉ số trên vào khung. Có thêm các bên liên quan đã thể hiện hỗ trợ các khuyến nghị của chúng tôi bằng cách bổ sung logo của họ vào tài liệu cập nhật tình hình. Nếu bạn muốn bổ sung logo tổ chức của bạn, xin vui lòng gửi thông tin cho chúng tôi theo email post-2015@cleancookstoves.org.
(Bài viết trích từ website của Liên minh Bếp sạch Toàn cầu)