Trên toàn cầu, hơn 4 triệu người chết mỗi năm vì các bệnh liên quan đến khói từ nấu ăn bằng các nhiên liệu rắn như củi; tại Lào, con số này là 6.000 người chết mỗi năm, khiến khói trở thành một nguyên nhân chính gây tử vong tại nước này. Để giảm thiểu những rủi ro sức khỏe này, chúng tôi đã phát động một dự án qua đó chúng tôi giới thiệu các mẫu bếp sạch cải tiến cho thị trường Lào.
Chúng tôi đã kiểm nghiệm nhiều mẫu bếp với các đối tác phát triển như Ngân hàng Thế giới, Bộ Năng lượng và Mỏ, Bộ Khoa học và Công nghệ và Chương trình hành động quốc gia ARMI.
Ngày 25/3/2016, cùng với Viện Xúc tiến Năng lượng Tái tạo, chúng tôi chủ trì một cuộc họp phát động để giải thích về dự án mới tên là “Thúc đẩy thị trường bếp sạch cải tiến tại vùng phụ cận Sông Mê Kông Mở rộng,” sẽ hoạt động tại Lào, Campuchia, và Việt Nam. Dự án nhận vốn từ chương trình “Phát triển năng lượng hóa”, một chương trình toàn cầu được quản lý bởi GIZ quản lý và được cấp tài chính bởi DFID và nhiều nhà tài trợ Châu Âu khác. Cuộc họp được tổ chức để chia sẻ các trải nghiệm về bếp sạch và trình bày các mục tiêu và phương pháp luận của chương trình mới.
Trước cuộc họp, chúng tôi thực hiện một kiểm nghiệm nấu ăn có kiểm soát sơ bộ với các đầu bếp gia đình chuẩn bị các món ăn trên một số bếp sạch tiềm năng, với các lượng thực đơn có kiểm soát. Các dữ liệu về hiệu suất và tiêu thụ nhiên liệu bếp được đo lường, cùng với các ý kiến của các đầu bếp về các bếp được kiểm nghiệm.
Chương trình bếp cải tiến được cấp vốn bởi EU/Oxfam tập trung vào các phiên bản cải tiến của bếp Tao Payat đã phổ biến. Đến nay, 90.000 bếp đã được bán ra, giảm 8 triệu kg than củi được sử dụng mỗi năm. Tuy vậy, những chiếc bếp này vẫn tạo khói. Nghiên cứu đã chứng minh rằng tại các nơi mà sinh khối là lựa chọn nhiên liệu chính cho nấu ăn, chỉ việc sử dụng bếp khí hóa cải tiến mới có thể mang lại các tác động sức khỏe tích cực.
Theo dự án mới này, các mẫu bếp sạch phải đáp ứng các tiêu chí lượng thải và sự thuận tiện sử dụng được đánh giá tại phòng kiểm nghiệm bếp của Bộ Khoa học và Công nghệ. Nếu chúng đạt yêu cầu, chúng sẽ được hưởng một cơ chế tài chính dựa trên các kết quả thực tế của dự án. Các nhà cung cấp bếp sạch có thể nhận được một giải pháp khuyến khích sau khi họ khởi động việc bán bếp.
Hành động can thiệp này nhằm mục đích thúc đẩy thành lập một thị trường bền vững cho bếp sạch bằng cách hỗ trợ việc bán 25.000 bếp trong 3 năm tới, thông qua các nguyên tắc dựa trên thị trường đúng đắn. Chúng tôi hướng tới liên kết nhiều hơn với các nhà sản xuất bếp sạch, các nhà phân phối địa phương và các nhà sản xuất viên nén gỗ để tạo nhiều nhánh hơn cho thị trường. Dự án kêu gọi các nhà phân phối bếp (các mạng lưới bán lẻ, chương trình hành động quốc gia NPA, doanh nghiệp xã hội hoặc thương mại) quan tâm đến việc bán bếp sạch cho các hộ gia đình tham gia vào chương trình. Xin mời bạn đọc quan tâm tham khảo thêm thông tin tại website: www.advancedcleancooking.org.
CLEANING UP THE AIR IN LAO KITCHENS
Globally, more than 4 million people die each year from diseases associated with smoke from cooking on solid fuels like wood; in Lao PDR this figure is 6,000 per year, making smoke one of the main causes of death in the country. To help alleviate these health risks, we are launching a new project through which we are introducing advanced clean cookstove models to the Laos market.
We have already tested many stove models in cooperation with development partners such as the World Bank, the Ministry of Energy and Mines, the Ministry of Science and Technology and the NPA ARMI.
On Friday 25 March, together with the Institute for Renewable Energy Promotion, we hosted a kick-off meeting to explain the start of a new project called “Market Acceleration of Advanced Clean Cookstoves in the Greater Mekong sub-region,” which will operate in Lao PDR, Cambodia, and Vietnam. The project receives funding from “Energising Development”, a global programme managed by GIZ and financed by DFID and different European donors. The meeting was held to share experiences regarding clean cookstoves and explain the goals and methodology of the new programme.
Prior to the meeting, we conducted a preliminary controlled cooking test with household cooks preparing typical Lao dishes on several of the potential clean cookstoves, with controlled amounts of ingredients. Data on stoves’ efficiency and fuel consumption was measured, along with the cooks’ opinions of the stoves.
The well-known EU/Oxfam-funded Improved Cookstoves Programme focuses on improved versions of the popular Tao Payat stove. To date, 90,000 stoves have already been sold, reducing 8 million kg of used charcoal per year. However, these stoves still produce smoke. Research has demonstrated that in places where biomass is the dominant fuel option for cooking, only the use of advanced gasifier cookstoves can bring about positive health impacts.
Under this new project, clean cookstove models have to meet emissions and ease of use criteria that are assessed at the stove test laboratory of the Ministry of Science and Technology. If they qualify, they become eligible under a results-based finance mechanism of the project. Suppliers of clean stoves can receive an incentive after their sales of stoves are validated.
This intervention aims to accelerate the establishment of a sustainable market for clean stoves by supporting the sales of 25,000 stoves over the next three years, through sound market-based principles. We aim to engage more clean cookstove manufacturers, local distributors and wood pellet producers to further branch the market. The project calls for stove distributors (retail networks, NPAs, social or commercial enterprises) who are interested in selling clean cookstoves for household use to join the programme. Those interested in learning more can visitwww.advancedcleancooking.org.
(Source: http://www.snv.org/update/cleaning-air-lao-kitchens )